Fake news, media & politiek 3 | Iedereen is opiniemaker

Begin de les met een vraag:

Heeft iemand wel eens sociale media gebruikt om iets te zeggen tegen politici of een politieke partij? Waarom wel of niet?

In deze les gaat het over de invloed die je zelf hebt op politiek en wat voor invloed sociale media kunnen hebben op de politiek.

Stel klassikaal de volgende vragen:

• Zijn de berichten die politici op sociale media lezen wel voldoende representatief voor de hele kiesgerechtigde bevolking?
• Politici kunnen op alle momenten van de dag tot verantwoording worden geroepen zonder dat er is overlegd wat de officiële boodschap is. Vroeger kon men voor een tv-interview overleggen met de fractiemedewerkers over wat er wel en niet gezegd kon worden, op sociale media moet er snel gereageerd worden. Is dat wel een verbetering?
• Ook wordt er door sommige mensen gesteld dat het debat éérst in de politieke arena zou moeten worden gehouden en daarna pas in het openbaar. Met de politieke arena wordt bedoeld de Tweede en Eerste Kamer op landelijk niveau en in de Raadszaal op gemeentelijk niveau. Wat zijn hier de voors en tegens van?
• Zijn de sociale media accounts van de politici wel echt? Er zijn meerdere satirische accounts onder de naam van politici. Hoe weet je dan dat het wel die ene politicus is die deze boodschap verstuurt?

Bespreek met de studenten:

Hoe kun jij invloed uitoefenen op de politiek? Wil je iets op de politieke agenda krijgen binnen jouw gemeente? Daar zijn verschillende manieren voor:

• Het bijwonen van een raadsvergadering;
• Contact opnemen met politici die jouw onderwerp in hun portefeuille hebben;
• Lid worden van een politieke partij;
• Door te gaan stemmen bij de verkiezingen;
• Het bijwonen van inspraakavonden van de gemeente rondom bepaalde thema’s;
• Door zelf de politiek in te gaan;
• Een petitie organiseren;
• Een referendum afdwingen;
• Het houden van een demonstratie;
• Elke wethouder kent een inspraak uur (verplicht) waar jij in gesprek kunt met de wethouder (bron).

Door de komst van internet en specifiek sociale media is er veel veranderd in de relatie tussen de burger en de politiek.

• De afstand is kleiner. Je hebt via o.a. X de mogelijkheid om een politicus (mits hij een account heeft) direct om een reactie te vragen. Het is ook meteen in de openbaarheid; iedereen die wil kan meelezen.
• Politici hebben geen tussenpersoon, zoals een journalist, meer nodig om hun boodschap te vertellen aan mensen. Hierdoor zijn ze niet meer afhankelijk van deze tussenpersoon en is de boodschap directer en niet afhankelijk van omgevingsfactoren.

Opdracht 1
Via sociale media kun je gelijkgestemden makkelijker bereiken en mobiliseren om een onderwerp dat jij belangrijk vindt onder de aandacht te brengen bij de politiek. Je reikwijdte wordt drastisch vergroot als je een petitie organiseert of een referendum wilt afdwingen. Protestbewegingen vinden dan ook een megafoon in sociale media.

Laat de studenten voorbeelden bedenken van protestbewegingen (of andere maatschappelijke acties) die met behulp van sociale media groter werden of aan het licht kwamen. Verzamel deze voorbeelden door ze op te schrijven of gebruik een tool als Padlet of Mentimeter.

Gebruik hierna de educatieve tool Mentimeter om de volgende vragen te bespreken:

• Hoe hebben deze initiatieven internet en/of sociale media ingezet?
• Wat kunnen we daarvan leren mocht je zelf een onderwerp onder de aandacht willen brengen?
• Kennen jullie nog andere voorbeelden van burgerinitiatieven die bij jou onder de aandacht zijn gekomen via sociale media?

Opdracht 2
Verdeel de studenten in groepen van vier. Laat de groepjes een onderwerp kiezen waar zij zich zorgen over maken binnen hun eigen gemeente. Dit onderwerp willen ze graag op de kaart zetten binnen de gemeentepolitiek. Hoe gaan ze dit aanpakken? Laat ze een plan van aanpak schrijven (max. 1 A4) waarin het gebruik van internet en sociale media is verwerkt.

Verdiepingsopdracht
Politieke partijen zetten zelf ook sociale media in om hun kiezers te bereiken. Zo heeft een community manager van GroenLinks bijvoorbeeld uitgelegd dat het voordeel van een campagne op sociale media is, dat je zelf video’s en content kunt maken en plaatsen, zonder te wachten op zendtijd bij radio en tv. Ook is het fijn dat er geen pers tussen komt en dat je dus je volgers direct kunt aanspreken. Daarnaast kan je met sociale media bepaalde statistieken gebruiken om doelgericht op mensen te ’targeten’. Zo zetten ze bijvoorbeeld in op mensen die langer dan tien seconden naar een video van GroenLinks kijken, omdat ze ervan uitgaan dat die mensen ook geïnteresseerd zijn in de partij.

Iets anders dat een politieke partij kan doen is een video maken waarin je op straat mensen ondervraagt over een bepaald probleem waar je aandacht voor wil vragen. Dit deed een kandidaat raadslid van PvdA in Utrecht bijvoorbeeld over roken en de luchtkwaliteit in Utrecht.

Bedenk zelf een manier waarop jij campagne zou voeren met behulp van sociale media als je zelf de politiek in zou gaan. Laat de student zijn eigen campagne strategie beschrijven in maximaal 2 A4.

High Five

De studenten krijgen een blad en tekenen de omtrek van hun hand. Bij iedere vinger krijgen zij een opdracht. Bij de duim schrijven zij op wat zij goed vonden aan deze les. Bij de wijsvinger schrijven zij op wat zij met de informatie gaan doen die zij hebben geleerd. Bij de middelvinger schrijven ze op wat ze niet goed vonden aan de les. Bij de ringvinger schrijven ze op wat hen waarschijnlijk het meeste zou bijblijven van deze les en bij de pink schrijven ze op waar zij nog iets meer over zouden willen leren. Wanneer de studenten dit hebben ingevuld leveren ze deze handafdruk in bij de docent. Deze krijgt op deze manier een duidelijk inzicht in hoe de studenten de les hebben beleefd.