Diversiteit in de media

Leg het volgende voor aan de klas: Nederland is een open maatschappij. Dat wil zeggen een samenleving gebaseerd op democratie en gelijke rechten. Maar wat wil open zeggen? (Antwoorden kan via Mentimeter)

Laat de studenten weten dat er verschillende voorbeelden en onderzoeken worden uitgelegd en dat het aan de student is om aan het einde van de les een eigen mening te formuleren op basis van deze bronnen.

Bron 1 – Onderzoeksjournalist en schrijfster van ‘Heb je een boze moslim voor mij?’ Zoë Papaikonomou:
‘…Iedereen was wit. Die uitstraling heeft AT5 naar buiten toe helemaal niet, met een mix aan nieuwslezers. Maar achter de schermen liep er niemand rond met een andere kleur, afkomst of religie. Ik was echt de enige met een biculturele achtergrond.’ De ‘witheid’ ziet Papaikonomou ook terug in de items: bijna geen mensen van kleur tijdens straatinterviews, en vaak oppervlakkige, problematiserende items over minderheden in de stad. Ze ergert zich aan het gebrek aan diversiteit in het Nederlandse medialandschap en de eenzijdige berichtgeving door een witte bril (Volkskrant).

Bron 2 – berichten uit de media over de media

• Toen in Brazilië de eerste gekleurde vrouw in 2015 aantrad als de weervrouw van het nieuws braken er rellen uit, een land waar 54% van de bevolking gekleurd is;
• Journalistiek platform De Correspondent kreeg veel kritiek toen ze lieten weten op zoek te gaan naar redactieleden met ‘diverse’ achtergronden;
• In Nederland wordt er sinds 1999 door het Ministerie van OC&W actief beleid gevoerd om de weerspiegeling in de media overeen te laten komen met de werkelijkheid;
• Racisme en vooroordelen op de redactie van Trouw.

Bron 3 – onderzoek Women Inc.
Women Inc. deed in 2016 onderzoek naar diversiteit in Nederlandse media:

• 19,5% van de content bevat vrouwen;
• 60% van de vrouwen en 49% van de mannen geeft aan dat stereotyperingen van grote invloed zijn op hun dagelijks leven.

Overige cijfers:

• In 2008 was 5% van de werknemers bij de Nederlandse Publieke Omroep van allochtone afkomst. Het streefgetal van 10% dat geformuleerd is in de Wet SAMEN, wordt nog lang niet gehaald. De wet geldt al sinds 1998.
• Werkeloosheid is bij allochtonen vier keer zo hoog dan bij autochtonen.
• Ministerie van OC&W ondersteund de komende twee jaar het project ‘beeldvorming in de media’ met 1,5 ton.

Andere voorbeelden:

• Cover van Vogue met Beyoncé: voor dit nummer mocht ze zelf een fotograaf uitzoeken en bepalen hoe het nummer eruit zou komen te zien. Achteraf bleek dat het de eerste keer was dat Vogue samenwerkte met een fotograaf van Afro-Amerikaanse afkomst. Het blad bestaat sinds 1892.
• Uitreiking van de Emmy Awards, waarbij er kritiek kwam op de jury. Over het algemeen wonnen alleen witte acteurs prijzen.

Opdracht 1
Zoek een recent voorbeeld van stereotypering in de media. Deel je vondst met #beperktzicht
Stereotypering: mensen juist of onjuist reduceren tot een enkele eigenschap dan wel kenmerk. Bijvoorbeeld tot de etnische achtergrond waar ze toe behoren.

Opdracht 2
Kijk naar een documentaire over vooroordelen of stereotyperingen. Voorbeelden zijn: 13th (Netflix),  I Still Rise (Netflix) of Wit is ook een kleur (NPO) of kijk in dit tiplijstje van 2Doc. Schrijf een recensie (of neem deze op met screencast-o-matic) en laat weten wat er gebeurt in de documentaire. Daarnaast verwerk je jouw mening over de documentaire en over vooroordelen in de media in de recensie.

Opdracht vereenvoudigd – Extra uitleg
Opdracht 1
Zoek een recent voorbeeld van stereotypering in de media. Stereotypering: mensen juist of onjuist reduceren tot een enkele eigenschap dan wel kenmerk. Bijvoorbeeld tot de etnische achtergrond waar ze toe behoren.

Opdracht 2
Het is raadzaam om als docent een keuze te maken uit een van de vele documentaires die verkrijgbaar zijn en deze klassikaal te bekijken of via de tool EdPuzzle. Voorbeelden zijn: 13th (Netflix), I Still Rise (Netflix) of Wit is ook een kleur (NPO). Na afloop kan de documentaire worden besproken waarbij de focus ligt op het geven van een mening en de onderbouwing daarvan.

Verdiepingsopdracht
Als verdieping kan er langer worden stilgestaan bij de filterbubbel of de moderne verzuiling. De oude verzuiling, het indelen van de maatschappij op religieuze gronden, is langzaam verschoven naar een moderne verzuiling. Een vorm van verzuiling die zorgt voor polarisatie. Geef antwoord op de vragen door te zoeken op het internet naar voorbeelden:

Wat is moderne verzuiling? Wat is polarisatie? En geef een recent voorbeeld van polarisatie.

Laat de studenten op het bord schrijven wat hen het meest is bijgebleven van de vele voorbeelden. Draai het bord vervolgens om en vraag wat de studenten zouden willen veranderen.  Let daarbij op de onderbouwing en ondersteun waar het kan (mogelijke uitstap naar redeneren of betrouwbare bronnen).