Betrouwbaarheid van bronnen

Kritische denkvaardigheden zijn onderdeel van de 21ste-eeuwse vaardigheden. Op de website van de MBO Raad is er meer over te lezen. Belangrijke stappen die worden besproken zijn als volgt: eerst verzamel je informatie, dan beoordeel je de informatie. Vervolgens analyseer je de beoordeelde informatie om tot een conclusie te komen.

Op deze websites wordt stap voor stap uitgelegd hoe je tot goede bronnen kunt komen:

• Bibliotheek Zuyd
• Wanneer is een bron betrouwbaar?
• Informatie over betrouwbaarheid
• Bronnenonderzoek

Bekijk met de klas artikelen die bij voorbaat nep zijn, bijvoorbeeld:

• Jongeren omzeilen smartphoneverbod
• Super Mario

Bespreek met de studenten waaraan ze kunnen zien dat deze artikelen nep zijn. Bespreek ook dat de voorwaarden om een bron als betrouwbaar te beoordelen bij de bovenstaande twee voorbeelden niet gelden. Laat ook een bron zien die wel betrouwbaar is. Kies een bron die aansluit bij de voorkennis, interesse of opleiding van de groep. Doorloop stap voor de stap de voorwaarden om te bepalen of de bron betrouwbaar is.

Opdracht 1
Kijk met de klas de video: The Guardian – Points of view

Kijk de video nog een keer om de studenten de video te laten snappen.

Neem met de studenten de volgende vragen door:

Informatie van de HvA – STIP

• Wie is de auteur?
• Wat is de inhoud?
• Juistheid: kloppen de feiten? Worden de meningen onderbouwd?
• Objectiviteit: wat is het doel van de tekst? Wordt het onderwerp van meerdere kanten bekeken?
• Kwaliteit informatiebron: ziet de informatiebron er professioneel uit?
• Controleerbaarheid? kun je de feiten checken met bronnen?

Opdracht 2
De studenten gaan zelf een informatieve tekst schrijven passend bij hun opleiding. Kies een thema of laat studenten een thema kiezen en laat hierbij een vraag formuleren. De informatieve tekst geeft antwoord op de gestelde vraag. De tekst moet gebaseerd zijn op bronnen die betrouwbaar zijn, zoals in deze les uitgelegd. De studenten mogen gebruik maken van boeken, kranten en internetbronnen.

Opdracht vereenvoudigd
Laat studenten in hun eigen woorden samenvatten wat de belangrijkste criteria zijn om te bepalen of een bron betrouwbaar is. Ze gebruiken hiervoor de informatie van HvA – STIP. Op deze manier werken ze aan hun eigen checklist voor het controleren van bronnen.

Als ze hiermee klaar zijn, wijs je aan de studenten één of twee bronnen toe en bepalen ze of deze betrouwbaar zijn volgens hun criteria of niet. Ze moeten kunnen uitleggen aan de hand van hun checklist waarom ze tot die conclusie komen.

Verdiepingsopdracht
Als verdiepingsopdracht kun je met de studenten in gesprek gaan over de volgende vraag:

• Stel dat online nieuws media geen betrouwbare bronnen meer zouden gebruiken, wat zou dat betekenen?

Als alternatief kunnen studenten ook individueel een verslag schrijven over deze vraag.

Bespreek de les over de betrouwbaarheid van de bronnen met studenten. Stel de volgende vragen klassikaal of via Mentimeter:

• Welke informatiebron was het meest nuttig?
• Hoe wist je of de bron betrouwbaar was?
• Waar heb je vooral op gelet?
• Welke bron was niet betrouwbaar? Waaraan kon je dat zien?

Geef ook feedback op de geschreven tekst.